Nia plö pizza, pommes y duciaries: tles scolines vëgnel mudé le menü

Mangé sann, bun y natural é öna dles fondamëntes por le svilup dles mitans y di mituns bele dala nasciüda insö: dan en valgügn dis el gnü presenté a La Ila la publicaziun nöia cun criters de cualité sön le mangé sann por i mituns danter 3 y 6 agn tles scolines ladines. 

Mangé sann, bun y natural é öna dles fondamëntes por le svilup dles mitans y di mituns, bele dala nasciüda insö. Ci che i plö jogn mangia y bër tles scolines condizionëia ince i comportamënc d’alimentaziun tratan la chersciüda. Ince ajache secondo i ultims dac, l’obesité é incö un di maius problems amesa i mituns. N numer: tla Talia é passa le 25% di mituns y adolescënc massa toc, feter 2 miliuns y 130 mile. Amesa i Paisc europeics é la Talia chël cun le livel plö alt de obesité amesa i mituns dai 7 ai 8 agn. La gauja? Les burtes ausanzes tl alimentaziuns, condizionades ince da chësta epoca olache an ciafa de vigni sort, a püch prisc y a vigni ora dl dé.

Mangé sann: “N gran valur por döta la familia”

Ince porchël él la Direziun dles scolines ladines che á metü da jí n proiet por elaboré n manual dal titul “Mangé sann, bun y natural tles scolines” sciöche fondamënta prinzipala pro la creaziun dl’oferta alimentara tles scolines. Le resultat dl proiet é gnü presenté a La Ila da pert dl assessur por la scora ladina Daniel Alfreider, dl’intendënta Edith Ploner adöm al’ispeturia dles scolines Elisabeth Baur, ala direturia Hannelore Insam y al‘esperta de alimentaziun Ivonne Daurú. Al se trata de na publicaziun nöia cun critérs de cualité por le mangé sann te scolina. Por l’assessur por la scora ladina Daniel Alfreider é “le mangé sann fondamental por le svilup dles mitans y di mituns y de gran valur por döta la familia. De gran valur é ince le svilup dla cosciënza dl’importanza de n’alimentaziun sana y de n past cialt vigni de. Dër prezius é te chësc contest che les mitans y i mituns impares da conësce la produziun locala di alimentars y la regionalité di produc.”

Manual por les scolines ladines: prodüc locai, de sajiun, nia elaborá

Por la direziun dles scolines é na buna spëisa de cualité de gran importanza por la sanité y por n bun svilup psichich y dla mënt. Ci che les mitans y i mituns mangia te chësta eté porta pro a svilupé n comportamënt sann dl mangé ince tl dagní. L’esperta Ivonne Daurù á lauré fora adöm cun i rapresentanc di sorvisc por la dieta y l’alimentaziun dles döes valades y a n grup de laur critérs de cualité por le mangé sann. Pro chësc grup de laur ál fat para coghi, responsabli di comuns, dependëntes pedagogiches dles scolines na rapresentanza dla Direziun dles scolines. I criters laurá fora se basa sön conescënzes scientifiches, é adatá ala pratica y tol ite chisc ciamps: alimënc adatá (prodüc locai, de sajiun, de cualité, nia elaborá y da marciá sostenibls), cujiné te na manira da mantigní les sostanzes de nudrimënt, la presentaziun y le ciaré fora dl mangé y l’ambiënt da se sté saurí pro mësa.

“Tla fasa de svilup é chësc sambëgn dër important, ajache i mituns se costruësc le sistem imunitar y les zeles che se svilupëia: sce al é n ‘input’ che rüva ite tres n alimentaziun sana, el n svilup general plö sann y sostenibl” á sotrissé Edith Ploner deperpo che Ivonne Daurú á alzé fora che ala se trata dl “pröm proiet de chësta grandëza che vëgn metü a ji te Südtirol”.

N aiüt pratich ales cöghes y ai coghi 

La publicaziun cun i criters dess ester n aiüt pratich y de sostëgn ales cöghes y ai coghi y ales dependëntes pedagogiches. Implü él gnü lauré fora na injunta cun aiüc por cumpré ite alimënc adatá che ti vëgn surandada ai responsabli dl comun. La direturia dles scolines ladines Hannelore Insam y sües colaboradësses rengrazia le grup de laur por le gran laur fat cun impëgn y pasciun y ti aoda ales cöghes y ai coghi y ales dependëntes pedagogiches n bun garaté tl’atuaziun di criters.

Ti potrebbe interessare