La stupiditè a 2800 metri: la pücia cherianza che certa jënt á

Al è indo sajun alta. La crisa? Sce an ciara le gran trafich ti paisc y les prozesciuns de sciori sö por munt, spo pé che le coronavirus ne sides mai ste. Ince por agost pé che hotì y afitaciamenes ais feter dűt plëgn. Mo cun le gran numer de turisc, rűva adalerch ince la malcherianza de valgűgn. L’ultim ejëmpl? Sön Lagaciò. Olache an à descurí val’ de burt dan en valűgn dis.

“N at da cretins”

Söl percurs che porta ala piza, a 2.750 metri, el salté fora la scrita “GioEle” fata cun le spray arance sön la pera dl crëp. N at de vandalism y de stupidité. Canche le fat é sozedü ne pón nia dí. La foto è stata publicada söi social (Facebook) y deplö è sta ince i media che à reporté la notizia. Le sënn y les plűres pon spo lì ti tröc comentars online. La scrita è comparida sön la pert cuntra süd che ciara le Sas de Stria. En post simbolich y important, ajache chisc crëps cunta düc dla pröma vera mondiala. “Chësc é le pröm iade che al suzed val de te y al me fej demorvëia che ëi sides ruvà cina chilò cun le spray” à dit Guido Pompanin dla űtia Lagazuoi. Che sotrissëia: “I auturs de chësta aziun è madër cretins”. Por fortűna é la scrita bele gnűda eliminada – lavada demez cun ega, saurun, n busc y tröp soius da pert di lauranc dla sozieté di lifc de Lagaciò.

Les mascheres chirugiches vëgn pordűdes o sciudares demez.

Baldi vëigun chisc ac de pűcia cheriënza plö gonot incër nos ia. Da pert de sciori mo ince dla jënt dl post (che, an oress dì, mussess avëi plö a cör nostes munts). Dalunc – por fortűna – è chi tëmps olache al gnea sciurè demez bozes de plastica y spidl, bossi y cinamai montli. Aldedaincö à la jënt (en gran pert) plö sensibilité devers la natöra. Mo impò: al desplej odëi zigarec ia por tera (te pre o sön strada) fossel pö tan saurì se arjigné n pice cendrin o n scarnüz da se to para sce an n’è nia daimprò a n cëst dl refodam.

Fazorì de papier ti bosc y mascheres dlungia i trusc

Dantadöt te chëstes edemes vëigon n gromun de fazorì de papier amesa i lëgns y dlungia i trusc da jì a spazier. La gauja? Chëla pon s’imaginé. Y spo, te chisc tëmps de coronavirus, el n ater refodam che an ciafa tres plö gonot: les mascheres, chëles chirugiches blances y börnes. Che vëgn pordűdes o sciudarades demez. Fora dai supermarcià, sön ur de strada, cinamai sön i banc dlungia i trusc da ji a pe. Y che degűgn ne se infida gnanca da cöie sö, esi pö materiai che po ester contaminà. Secundo n stűde publiché dan da püch dal Politecnico de Torino, vigni mëis gnaral adurè plö de n miliard de mascheres por contrasté le coronavirus: sce madër l’1% ne gniss nia desgort indortöra podess ruvé almanco 10 miliuns de mascheres tl ambiënt vigni mëis. Zifres che alarmëia. Eco a ci moda che ince te chësta Fasa 3 ol ester n pű de cervel. Y en pű’ de bona educaziun.

Elmar Burchia

Ti potrebbe interessare